ÖSYM Yönetim Kurulunca, Kamu DenetçiliÄŸi Kurumunun YGS'ye yönelik tavsiye kararına iliÅŸkin, "Sınav binasına kılavuzda ilan edilen zamanda gelmiÅŸ ve sınavla ilgili tüm kurallara riayet etmiÅŸ olan adayların herhangi bir maÄŸduriyete uÄŸramasına yol açmadan yeni bir sınavın yapılması mümkün deÄŸildir." deÄŸerlendirmesi yapıldı. ÖSYM'nin deÄŸerlendirmesinde, '15 dakika kuralının devam edeceÄŸi belirtildi.

Kamu DenetçiliÄŸi Kurumunun tavsiye kararına iliÅŸkin ÖSYM Yönetim Kurulunca deÄŸerlendirme yapıldı. ÖSYM'nin deÄŸerlendirmesinde, KDK'nın iki tavsiye kararından birinin, "Kurumumuza baÅŸvuran ve 117 adayın sınav saatinden önce sınav binalarında hazır bulunmalarına raÄŸmen sınav binasına alınmamalarından doÄŸan maÄŸduriyetlerinin (LYS'ye girmeye hak kazanan öÄŸrenciler açısından yeni maÄŸduriyetlere yol açmayacak ÅŸekilde) giderilmesi" yönünde olduÄŸu hatırlatıldı. 

 "KDK'ya baÅŸvuran adayların maÄŸduriyetlerinin giderilmesinden kastın, bu adaylara yönelik yeni bir sınav yapılması ise 117 kiÅŸi ve benzer durumdakilere iliÅŸkin bu tavsiyenin aÅŸağıda açıklanan nedenlerden dolayı yerindelik ve uygulanabilirlik ilkelerine uygun olmadığı deÄŸerlendirilmektedir." ifadesine yer verilerek, ÅŸunlara iÅŸaret edildi:

 "Tavsiye kararına yerindelik açısından bakıldığında, 15 dakika kuralı, yukarıda ayrıntılı olarak izah edildiÄŸi üzere, sınav güvenliÄŸinin gereÄŸi gibi yerine getirilmesi ve sınav öncesi iÅŸlemlerin sınav baÅŸlamadan önce tamamlanması gerekçeleriyle hukukun genel ilkelerinden olan gereklilik, elveriÅŸlilik ve orantılılık ilkelerine uygun bir ÅŸekilde oluÅŸturulmuÅŸ, idare tarafından tüm araçlarla kamuoyuna ve ilgililere zamanında duyurulmuÅŸ, sınava girecek tüm adaylara da yazılı olarak tebliÄŸ edilmiÅŸtir.

Geç kaldığı için sınava alınmama bir ceza olmadığı için konunun cezalara iliÅŸkin yargı kararlarıyla oluÅŸmuÅŸ hukuki durum kapsamında deÄŸerlendirilmemesi daha isabetli bir yaklaşım olacaktır. Sınava geç kalanın alınmaması durumu, aday bakımından ancak bir ön ÅŸartın zamanında yerine getirilmemesinin zorunlu sonucuna maruz kalma olarak deÄŸerlendirilebilir.

Bu durumda idarenin düzenleyici iÅŸlemleri nedeniyle oluÅŸan bir maÄŸduriyetten söz edilemez. Tüm iÅŸ ve iÅŸlemlerin zamanlı ve disiplin içinde yerine getirilmesini ilke edinen ÖSYM tarafından yapılan genel duyuruların yanı sıra tüm adaylara elektronik onay sistemi ile birebir tebliÄŸ edilen, 'süresi içinde sınav binasına giriÅŸ yapmayan adayların sınava alınmaması kuralı', hizmetin gerekleri dikkate alındığında bireylerin eÄŸitim haklarına ölçüsüz müdahale edilmesi olarak kabul edilemez." 

'HER SINAVDA MUHTEMEL OLAYLAR'

ÖSYM'nin deÄŸerlendirmesinde, milyonlarca adayın katıldığı sınavlarda kusur, ihmal, tedbirsizlik, özensizlik, önem vermeme, yanlış bilme, unutkanlık veya kendi iradesine baÄŸlı olmayan kaza, hastalık, hava koÅŸulları, trafik yoÄŸunluÄŸu gibi nedenlerle sınava katılamayan adaylar bulunmasının, her sınavda muhtemel olduÄŸu anımsatıldı.

Bu ve buna benzer gerekçelerle sınava geç kalan adayların sınava alınmamasının, idare tarafından adayların temel haklardan mahrum edilmesi olarak deÄŸil sınava özgü hizmetin gereklerinin bir sonucu olarak deÄŸerlendirilmesi gerektiÄŸine dikkat çekilen deÄŸerlendirmede, "Nitekim kamu idarelerine ve yargı mercilerine yapılan hak arama baÅŸvurularında, KDK'ya yapılan baÅŸvurular da dahil olmak üzere, belirli süreler aranmakta, bu süreler içinde yapılmayan baÅŸvuruların iÅŸleme alınmaması, Anayasa'nın teminat altına aldığı temel haklardan yoksun bırakılma olarak deÄŸerlendirilmemektedir." bilgisine yer verildi. 

 "Kılavuzda belirlenen zamanda baÅŸvurusunu yapmayan veya yapamayan, fotoÄŸraf ve diÄŸer bilgilerini zamanında güncellemeyen, baÅŸvuru yaptığı halde ücretini ödemeyen veya ödeyemeyenlere sınava giriÅŸ belgesinin düzenlenmemesinin, bütün bunları yapmasına raÄŸmen sınava giriÅŸ belgesi ve geçerli kimlikleri yanında olmadan sınav binasına gelen adayların sınav salonlarına alınmaması ile yine kılavuzda belirlenen zamanda sınav binasına gelmeyen veya gelemeyen adayın durumu arasında sebep ve sonuçları bakımından hiçbir fark bulunmamaktadır." vurgusu yapılan ÖSYM'nin deÄŸerlendirmesinde, "Bunların hiç birisi adaylara verilen bir ceza olmayıp, adayın kendi ihmal, kusur veya tedbirsizliÄŸi nedeniyle, yararlanma kuralları ÅŸartları taşıyan herkes için aynı olan haklardan faydalanamamasıdır." ifadelerine yer verildi. 

'TEKNÄ°K OLARAK MÜMKÜN DEĞİL'

ÖSYM'nin deÄŸerlendirmesinde, ÅŸunlar kaydedildi:

 "Tavsiye kararına uygulanabilirlik açısından bakıldığında, geç kaldığı için sınava alınmayan adaylar için yeni bir sınavın yapılması halinde, yeni sınavdan geçerli puan alan her adayın 2017 YGS sonuçlarıyla birlikte açıklanan önceki sıralamaya dahil edilebilmesi için, aday sıralamasının tüm adaylar için yeniden yapılması gerekecektir.

15 dakika kuralı nedeniyle sınava katılamadığını belirten adaylara yönelik yeni bir sınav yapılması durumunda kaçınılmaz olarak iki sınav arasında kolaylık-zorluk tartışması ortaya çıkacaktır. Ä°ki sınavın tamamen denk kabul edilmesi ancak daha önce benzer aday kitlelerinin katıldığı sınavlarda sorulmuÅŸ aynı güçlük ve ayırt edicilik özelliklerine sahip soruların sorulması ile mümkündür.

Ülkemizde sınav soruları, yargı kararları sonucu kamuoyuna açıklandığından, yeni bir sınavın daha önce denenmiÅŸ, güçlük ve ayırt edicilik parametreleri belli sorularla yapılması mümkün deÄŸildir. Farklı aday kitlesine güçlük ve ayırt edicilik parametreleri belirlenmemiÅŸ farklı sorularla yapılacak olası bir sınavın test puanı ortalamaları ile sonuçları açıklanan 2017-YGS test puanı ortalamaları aynı olmayacaktır. Bu yüzden yeni sınavın sonuçlarının diÄŸer adayların sonuç ve sıralamasını negatif yönde etkilemeksizin, yani 2017 YGS ile LYS'ye girmeye hak kazanan adayları maÄŸdur etmeden iki sınav sonucunun birleÅŸtirilmesi teknik olarak mümkün deÄŸildir." 

YGS sınavının bir baraj sınavı olma yanında, aynı zamanda bir sıralama sınavı olduÄŸuna iÅŸaret edilen deÄŸerlendirmede, sıralama sınavlarında, adayların aldıkları puanlara göre baÅŸarı sıralamasına tabi tutulduÄŸu aktarıldı.

Herhangi bir sıralama sınavında baÅŸarı sırası hesaplanırken, önce adayların puanlarının hesaplandığı, sonra büyükten küçüÄŸe doÄŸru sıralandığı ve her adaya bulunduÄŸu yer ile ilgili bir baÅŸarı sırası verildiÄŸi anlatılan deÄŸerlendirmede, "Aynı doÄŸru-yanlış sayıları ve puana sahip birden fazla aday olması durumunda, baÅŸarı sırası bu adaylar için aynı olmakta, bir sonraki baÅŸarı sırası aynı sıraya sahip aday sayısı atlanarak verilmeye devam edilmektedir." denildi.

Bu kapsamda, her adayın sıralamadaki yeri ile kendisinden yüksek puan alanların sayısını tam olarak bilebildiÄŸine iÅŸaret edilen deÄŸerlendirmede, ÅŸu bilgiler paylaşıldı: 

 "Böylesi bir durumda yapılacak yeni bir sınavın puan ve sıralaması, tüm adaylar için yeniden deÄŸerlendirme iÅŸlemi yapılmasını zorunlu kılacak olup yeni sınava giren ve puanı hesaplanan her bir aday 2017 YGS sonuçları ile birleÅŸtirildiÄŸinde, barajı geçemeyenler de dahil olmak üzere, kendisinden düÅŸük puan almış tüm adayların baÅŸarı sırasının düÅŸmesine neden olacaktır. Bu ise baÅŸarı sırası deÄŸiÅŸecek adayların haklı itirazına neden olacak ve yeni sınavla önceki sınavın eÅŸdeÄŸerliÄŸi tartışmasına yol açacaktır.

Böyle bir durumda kurala uymayan görece az sayıda adayın, kurala uyanların eÄŸitim haklarını ölçüsüz bir ÅŸekilde maddi ve manevi olarak olumsuz yönde etkilemesi söz konusu olacaktır. Bu sebeple sınav binasına kılavuzda ilan edilen zamanda gelmiÅŸ ve sınavla ilgili tüm kurallara riayet etmiÅŸ olan adayların herhangi bir maÄŸduriyete uÄŸramasına yol açmadan yeni bir sınavın yapılması mümkün deÄŸildir.

DiÄŸer bir konu da olası bir sınavda KDK'ya baÅŸvuran adaylar dışında bu saatlerde sınav binası önünde olan tüm adayların kapsanmasıdır ki bu konuda bir kayıt tutulmadığından bu tür durumda olan adayların tam sayısı bilinmemektedir.  Sayılan nedenlerle tavsiye kararında belirtilen '117 adayın sınav saatinden önce sınav binalarında hazır bulunmalarına raÄŸmen sınav binasına alınmamalarından doÄŸan maÄŸduriyetlerinin (LYS ye girmeye hak kazanan öÄŸrenciler açısından yeni maÄŸduriyetlere yol açmayacak ÅŸekilde) giderilmesi'nin, açıklanan bilimsel ve teknik nedenlerle mümkün olmayacağı deÄŸerlendirilmektedir." 

'15 DAKÄ°KA KURALI DEVAM EDECEK'

ÖSYM'nin deÄŸerlendirmesinde, KDK'nın ikinci tavsiye kararının "Sınav saatinden 15 dakika önce sınav binası önünde hazır bulunma kuralının gözden geçirilerek bundan sonraki sınavlarda benzer radikal kararların alınması durumunda ölçülü ve orantılı davranılması ve yumuÅŸak geçiÅŸ yapılarak, adayların ve ailelerinin iletiÅŸim ve medya araçları ile yeterince bilgilendirilmeleri" ile ilgili olduÄŸu hatırlatıldı.

Merkez tarafından yılda yapılan ortalama 40 sınavın her birinin aday kitlesinin birbirinden farklı olduÄŸunun ve dolayısıyla tüm kuralların her farklı sınava baÅŸvuran adaylar için bir ilk olma özelliÄŸi taşıyabildiÄŸinin anlatıldığı deÄŸerlendirmede, "Bir kural ile ilk kez karşılaÅŸan adaylar her zaman olacaktır." denildi. 

Yıllardan beri uygulanmakta olan, istikrar kazanmış ve adayların binaya alınmamasına veya sınavlarının iptal edilmesine yol açan cep telefonu, kol saati gibi yasaklı eÅŸyaları yanında bulundurma, sınava giriÅŸ belgesi olmadan sınava alınmayı talep etme, nüfus cüzdanı ve pasaport dışında kimlik belgeleriyle sınava girmeye çalışma gibi kural ihlalleri nedeniyle sınavı iptal edilen adaylara her sınavda rastlandığı vurgulanan deÄŸerlendirmede, ÅŸunlar kaydedildi: 

 "Ä°hlalleri azaltmak için kuralların esnetilmesinin veya kaldırılmasının faydalı olmayacağı ve çözüm üretmeyeceÄŸi deÄŸerlendirilmektedir. Sınavlarda herhangi bir kuralın ihlal edilmemesi ideal olanıdır ancak bu pratikte mümkün olmadığı için ihlalleri en aza indirmeye yönelik caydırıcı tedbirler alınmalıdır. Kural ihlallerini azaltmanın en etkili yolu, kuralların ayırım yapılmaksızın tüm adaylara aynı titizlikle uygulanması ve bu konuda hiç kimseye veya aday gruplarına istisna tanınmamasıdır.

Tavsiye kararında belirtilen, 15 dakika kuralından herkesin haberdar olabilmesi için yıllara yayılmış bir yumuÅŸak geçiÅŸin bu süreçte, ÖSYM'nin yukarıda bahsedilen adayları ve kamuoyunu bilgilendirmelerinin yanı sıra, KDK aracılığı ile de konunun basına geniÅŸ ölçüde yansıması sonucu, sınav binalarına soruların cevaplanmaya baÅŸlanma saatinden en geç 15 dakika önce gelme gerekliliÄŸi artık yeterince duyulmuÅŸ olduÄŸu için, uygulamanın öÄŸrenilmesi için yıllara yayılmış bir geçiÅŸe de ihtiyacın kalmadığı deÄŸerlendirilmektedir. " AA